Sportska medicina postaje sve popularnija oblast ne samo zbog potreba sportista već i zbog sve izraženije potrebe za uključivanjem svih uzrasta u određene fizičke aktivnosti sa ciljem očuvanja vitalnosti i zdravlja. Glavni zadatak sportske medicine je održnje stanja optimalnog zdravlja. Značaj sportske medicine najbolje ilustruje izreka:
“Fizička aktivnost može zameniti moge lekove a nijedan lek ne može zameniti fizičku aktivnost.”
Poliklinika Fizikus je locirana u prostoru prve ordinacije za sportsku medicinu koja je počela sa radom davne 1936. godine. Utemeljivač te medicinske discipline je bio prof dr Vojin Smodlaka prvi specijalista sportske medicine u Jugoslaviji i na Balkanu.
U NAŠOJ USTANOV MOŽETE DOBITI SLEDEĆE USLUGE U OBLASTI MEDICINE SPORTA:
Na osnovu člana 19. stav 3. Zakona o sportu („Službeni glasnik RS”, broj 10/16),
Ministar zdravlja i ministar omladine i sporta sporazumno donose
PRAVILNIK
o sprovođenju zdravstvenih pregleda sportista i sportskih stručnjaka
“Službeni glasnik RS”, broj 88 od 22. juna 2020.
Ovim pravilnikom uređuju se način, vrste, obim i rokovi u kojima se sprovode zdravstveni pregledi za sportiste i sportske stručnjake (u daljem tekstu: učesnici u sportu).
Opštu i posebnu zdravstvenu sposobnost učesnika u sportu utvrđuje zdravstvena ustanova, privatna praksa, odnosno zavod nadležan za sport i medicinu sporta (u daljem tekstu: pružalac zdravstvene usluge), u skladu sa zakonom i ovim pravilnikom.
Zdravstveni pregledi učesnika u sportu uzrasta od šest do 14 godina obuhvataju:
1) utvrđivanje opšte zdravstvene sposobnosti dece i omladine koja učestvuje u školskom sportu;
2) utvrđivanje opšte zdravstvene sposobnosti za bavljenje sportskim aktivnostima;
3) utvrđivanje posebne zdravstvene sposobnosti za bavljenje sportskim aktivnostima.
Pored opšte zdravstvene sposobnosti, posebna zdravstvena sposobnost utvrđuje se, za sve sportske grane, na svakih šest meseci, za:
1) sportiste takmičare starije od 12 godina, čiji je energetski zahtev ≥6 MET-a (profesionalni sportisti, sportisti reprezentativci u svim sportskim granama, vrhunski sportisti, perspektivni sportisti, talentovani sportisti);
2) sportiste takmičare za koje je ta obaveza utvrđena sportskim pravilima nadležnih nacionalnih granskih sportskih saveza;
3) sportiste rekreativce koji učestvuju u sportskim takmičenjima, čiji je energetski zahtev ≥6 MET-a;
4) sportske stručnjake koji rade sa sportistima (trener u sportu, instruktor u sportu, organizator rekreacije u sportu, sudija u sportu, sportski vodič, sportski spasilac).
Zdravstveni pregled sportskih stručnjaka obavezno sadrži i psihološku ocenu.
Svaki sportista takmičar, prilikom utvrđivanja zdravstvene sposobnosti za učešće na takmičenjima, mora da ima:
1) dokument kojim potvrđuje identitet (ličnu kartu, pasoš i dr.);
2) medicinsku dokumentaciju o prethodnim bolestima, povredama i lečenju;
3) takmičarsku knjižicu.
Sportsko-medicinski upitnik (u daljem tekstu: Upitnik) je dokument koji popunjava punoletni učesnik u sportskim aktivnostima ili roditelj, odnosno zakonski zastupnik lica koje je maloletno.
Pregled za utvrđivanje opšte zdravstvene sposobnosti za učešće u sportskim aktivnostima obuhvata:
1) uzimanje opštih podataka, pri čemu se mogu koristiti podaci iz Upitnika iz člana 12. ovog pravilnika;
2) merenje telesne visine;
3) merenje telesne mase;
4) indeks telesne mase (BMI);
4) merenje krvnog pritiska;
5) pregled glave i vrata;
6) pregled limfnih čvorova;
7) pregled grudnog koša i pluća (pregled, auskultacija);
8) auskultaciju srca;
9) pregled abdomena (inspekcija, palpacija);
10) pregled krvnih sudova (palpiranje perifernih pulseva);
11) pregled kože;
12) pregled nervnog sistema;
13) pregled koštano-mišićnog sistema sa posturalnim statusom;
13) elektrokardiogram (12-kanalni EKG) sa interpretacijom;
14) laboratorijska ispitivanja kompletne krvne slike (hemoglobin, hematokrit, eritrociti, leukociti, trombociti) jednom godišnje.
Pregled za utvrđivanje posebne zdravstvene sposobnosti učesnika u sportu iz člana 4. stav 1. ovog pravilnika, pored pregleda iz člana 14. ovog pravilnika, obuhvata:
1) laboratorijska ispitivanja: kompletnu krvnu sliku (hemoglobin, hematokrit, eritrociti, leukociti, trombociti), šećer u krvi, test urina (test merne trakice kako bi se utvrdio nivo proteina i šećera) sedimentaciju ili CRP, ureu, kreatinin, aspartat amino-transferaza (AST), alanin amino-transferazu (ALT): bilirubin (ukupni), urin sa sedimentom, a dodatno po medicinskim indikacijama: feritin, TIBC, UIBC, masnoće u krvi (holesterol, HDL i LDL holesterol, trigliceridi), proteine, elektrolite;
2) proširenu antropometriju: BMI, procenat telesne masti, procenat mišića, druga antropometrijska merenja u odnosu na zahteve sportske discipline i potrebe korisnika;
3) test opterećenja na ergometru sa kontinuiranim praćenjem EKG-a (jednom godišnje), kao i za sve učesnike u sportu − takmičare starije od 12 godina koji se bave sportskim aktivnostima čiji je energetski zahtev ≥6 MET-a.